Przejdź do głównej zawartości

165 lat temu zmarł Adam Mickiewicz

Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 roku w Nowogródku lub Zaosiu koło Nowogródka. Zmarł 26 listopada 1855 roku w Stambule. Najwybitniejszy - obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego - polski twórca romantyczny, poeta, wizjoner, publicysta, działacz polityczny.

Życiorys

Adam Mickiewicz kształcił się w szkole dominikanów w Nowogródku oraz na Uniwersytecie w Wilnie. Studiował filologię, historię i literaturę. Studia skończył w 1819 roku. Jeszcze w trakcie studiów był jednym z założycieli Towarzystwa Filomatów.

W 1819 roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w gimnazjum w Kownie. Uczył literatury, historii i prawa.

W listopadzie 1823 roku poeta został aresztowany za działalność w Stowarzyszeniu Filomatów i uwięziony w klasztorze bazylianów w Wilnie. Za udział w tajnych młodzieżowych organizacjach został skazany na zesłanie w głąb Rosji. W 1824 roku opuścił Litwę. Przebywał w Petersburgu, Odessie, Moskwie oraz na Krymie. Poznał m.in. Aleksandra Puszkina i rosyjską elitę literacką.

W 1829 roku Adam Mickiewicz wyjechał z Rosji i podróżował po Europie: odwiedził Niemcy (gościł m.in. u Goethego), Włochy, Szwajcarię. W 1831 roku planował z Wielkopolski przedostać się do ogarniętego powstaniem listopadowym Królestwa Polskiego, ostatecznie jednak został w Dreźnie, skąd udał się do Paryża. Tu zamieszkał w 1832 roku.

W Paryżu Adam Mickiewicz został członkiem Towarzystwa Litewskiego i Ziem Ruskich, współpracował z działaczami emigracyjnymi, pisał artykuły i wykładał (objął katedrę literatury łacińskiej na uniwersytecie w Lozannie, a w 1840 roku wrócił do Paryża i objął tu katedrę literatury słowiańskiej w Collège de France). W czasie Wiosny Ludów tworzył we Włoszech Legion Polski. W 1849 roku został współzałożycielem i redaktorem pisma Trybuna Ludów, a rok później objął posadę w Bibliotece Arsenału.

Adam Mickiewicz. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja  

Życia prywatne

Młodzieńcze czasy to pierwsza wielka miłość Adama Mickiewicza do Maryli Wereszczakówny, którą poznał w 1820 roku, gdy przyjechał do Tuhanowicz (Wereszczakowie mieszkali w dworze w Tuhanowiczach). Wybranka poety pochodziła z zamożnej szlachty, Mickiewicz – ze szlachty zaściankowej, do tego panna była już zaręczona z hrabią Wawrzyńcem Puttkamerem, za którego wyszła zresztą za mąż. Znajomość wywarła znaczący wpływ na twórczość Mickiewicza, zwłaszcza pierwszy tom jego poezji, zaowocował również m.in. słynnym wierszem "Do M...".

Inną miłością wieszcza była Henrietta Ewa Ankwiczówna, u której bywał w Rzymie i która była jego przewodnikiem po zabytkach Wiecznego Miasta. Kres znajomości położył jednak ojciec panny, który uznał, że młody poeta nie jest odpowiednim kandydatem na zięcia. Uznaje się Ankwiczówna to pierwowzór Ewy Horeszkówny z "Pana Tadeusza", której ręki odmawia Jackowi Soplicy jej ojciec – Stolnik, a także Ewy z III części Dziadów.

Będąc w Paryżu Adam Mickiewicz ożenił się w 1834 roku z Celiną Szymanowską. Miał z nią sześcioro dzieci, w tym dwie córki – Marię i Helenę oraz czterech synów – Władysława, Józefa, Aleksandra i Jana. 

W 1855 roku Celina umiera, a Mickiewicz zostawia nieletnie dzieci w Paryżu i jedzie do Konstantynopola. Zabiega o stworzenie oddziałów polskich, kozackich i żydowskich do walki z carską Rosją. Tu również nagle umiera 26 listopada 1855 roku podczas epidemii cholery. Po kilku miesiącach jego ciało zostało przetransportowane z Konstantynopola do Francji i pochowane na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency. W 1890 roku zwłoki poety zostały przeniesione na Wawel.

"Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale", Walenty Wańkowicz, 1828, fot. Piotr Ligier / Muzeum Narodowe
w Warszawie  

Dzieła

Największe dzieła Adama Mickiewicza to cykl "Ballady i romanse" z utworem "Romantyczność" na czele, który uznaje się za oficjalny debiut poety, ale też za dzieło, które rozpoczęło epokę romantyzmu w Polsce.

To oczywiście także Dziady (część II i IV wydane w 1823 roku, a III część – w 1832 roku), z których III część Dziadów uznawana jest za najwybitniejszy polski dramat romantyczny. To również "Pan Tadeusz, czyli ostatni Zajazd na Litwie", wydany w 1834 roku w Paryżu. Poemat ten stał się jednym z najbardziej znanych utworów Mickiewicza, ale też jednym z najpopularniejszych w literaturze polskiej.

Na liście najbardziej znanych dzieł poety są również m.in. "Oda do młodości", "Sonety krymskie", "Konrad Wallenrod", "Reduta Ordona" oraz "Księgi narodu polskiego o pielgrzymstwa polskiego".

Zachęcamy do oglądnięcia inscenizacji "Dziadów" - spektakl telewizyjny zrealizowano w Starym Teatrze w dniach 5-12 kwietnia 1983 roku w reżyserii telewizyjnej Laco Adamika.


Zapraszamy również do rozwiązania testu o wieszczu narodowym QUIZ.

[Źródło: https://wiadomosci.onet.pl/kraj/adam-mickiewicz-zyciorys-dziela-zycia-prywatne/kxlmfhw; https://culture.pl/pl/tworca/adam-mickiewicz].

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Godziny otwarcia Biblioteki Szkolnej

Biblioteka szkolna jest czynna  od poniedziałku do piątku  w godzinach 8:00-16:00.  Zachęcamy do korzystania  z bogatego księgozbioru biblioteki. Uczniowie mogą na miejscu skorzystać nie tylko z wypożyczalni książek, ale również z czytelni. W zbiorach bibliotecznych znajdują się lektury, literatura piękna, nowości wydawnicze oraz literatura z dziedzin: historii, geografii, biologii, pedagogiki, metodyki nauczania, materiały do nauki języków obcych, czasopisma. Biblioteka dysponuje także działem zbiorów audiowizualnych, w którym znajdują się ekranizacje lektur szkolnych, filmy edukacyjne oraz audiobooki. Bibliotekarki:  mgr Agata Hajdas mgr Barbara Smaś  e-mail:  biblioteka.zsdt@gmail.com

Pożegnanie Małgorzaty Zielińskiej...

  Z głębokim żalem żegnamy Małgosię Zielińską – osobę niezwykłą, która przez ponad 35 lat była sercem naszej biblioteki i ważną częścią szkolnej wspólnoty. Zmarła 5 sierpnia 2025 roku po ciężkiej chorobie. Małgosiu, stworzyłaś miejsce, które było czymś więcej niż biblioteką. To była przestrzeń życzliwości, ciepła, inspiracji i spotkań. Miejsce, do którego uczniowie i nauczyciele przychodzili nie tylko po książkę, ale po rozmowę, po wsparcie, po uśmiech. Twoja pasja do literatury i kultury regionalnej, Twoje pomysły i energia sprawiały, że biblioteka żyła – była pełna wydarzeń, konkursów, głośnego czytania, spotkań z twórcami, dekoracji, które zmieniały się z porami roku. Twoje  Szkolne Dni Regionalne  „Literackie poniedziałki”, „Bohaterowie miesiąca”, blog biblioteki, projekty czytelnicze – to wszystko zostaje z nami. Zawsze kolorowa, pogodna, stylowa. Z charakterystycznym uśmiechem, błyskiem w oku i elegancją, którą nosiłaś nie tylko w stroju, ale i w słowach, w g...

Lubię tu być! Świętujemy Dzień Bibliotekarza i Tydzień Bibliotek 2025

  8 maja obchodzimy w Polsce Dzień Bibliotekarza i Bibliotek , święto zainicjowane przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich już w 1985 roku. To właśnie tego dnia rozpoczyna się coroczna ogólnopolska akcja Tydzień Bibliotek , której celem jest promocja czytelnictwa oraz ukazanie roli bibliotek w naszym życiu – nie tylko jako miejsc przechowywania książek, ale przede wszystkim przestrzeni wspierających rozwój intelektualny, społeczny i emocjonalny. 📖 Tradycja i przesłanie święta Dzień Bibliotekarza to okazja do podziękowania tym, którzy każdego dnia służą pomocą, wiedzą i uśmiechem – bibliotekarzom . Święto to ma także na celu podniesienie świadomości społecznej na temat roli bibliotek w edukacji, kulturze i budowaniu wspólnoty. W ramach obchodów odbywają się m.in. spotkania autorskie, konkursy literackie i plastyczne, warsztaty, wieczory literackie oraz zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży. 🗓 Hasło Tygodnia Bibliotek 2025: „Biblioteka. Lubię tu być” Hasło tegorocznego Tygo...